Program szczepień ochronnych (PSO)
Program szczepień ochronnych (PSO) to oficjalny „kalendarz szczepień” obowiązujący w Polsce. Co roku ogłasza go Główny Inspektor Sanitarny w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia. Dokument określa, jakie szczepienia, w jakim wieku i w jakich odstępach czasu powinny być wykonywane, a także które z nich są obowiązkowe (bezpłatne), a które zalecane (płatne).
PSO ma jeden główny cel: chronić dzieci, młodzież i dorosłych przed groźnymi chorobami zakaźnymi, takimi jak m.in. gruźlica, krztusiec, odra, polio, WZW typu B, pneumokoki, HPV czy grypa.
Co zawiera Program Szczepień Ochronnych?
Aktualny PSO podzielony jest na kilka części:
-
Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży według wieku – klasyczny kalendarz szczepień od pierwszej doby życia aż do 19. roku życia (BCG, WZW B, DTP/DTaP, polio, Hib, pneumokoki, MMR itd.).
-
Szczepienia obowiązkowe w szczególnych sytuacjach – np. dla osób z obniżoną odpornością czy przed przeszczepieniem, a także określone grupy zawodowe lub kliniczne.
-
Szczepienia poekspozycyjne – wykonywane po kontakcie z czynnikiem zakaźnym (np. tężec po zranieniu, wścieklizna po pogryzieniu przez zwierzę).
- Szczepienia zalecane – m.in. przeciw grypie, COVID-19, RSV, meningokokom, pneumokokom u dorosłych, WZW A, HPV, kleszczowemu zapaleniu mózgu, ospie wietrznej i innym chorobom, jeśli wskazuje na to wiek, styl życia, wykonywana praca lub stan zdrowia.
- Zasady organizacji szczepień – m.in. informacje o szczepieniach wyrównawczych, łączeniu kilku szczepień na jednej wizycie, szczepieniach w szczególnych grupach (np. wcześniaki).
Pielęgniarka przekazuje lekarzowi wynik ankiety i informuje pacjenta o dalszym postępowaniu.
Program nie obejmuje badań diagnostycznych — to etap decyzyjny, który ustala lekarz POZ po otrzymaniu wyników ankiety.
Kto układa kalendarz szczepień?
Rekomendacje do PSO przygotowują zespoły ekspertów przy Ministrze Zdrowia i Głównym Inspektorze Sanitarnym. Biorą pod uwagę:
- sytuację epidemiologiczną w Polsce (jak często występują poszczególne choroby),
- dane o skuteczności i bezpieczeństwie szczepionek,
- zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia oraz europejskich instytucji zajmujących się chorobami zakaźnymi.
Dzięki temu kalendarz jest co roku aktualizowany – tak, by jak najlepiej odpowiadał na realne zagrożenia i nowe możliwości medycyny.
Dlaczego warto korzystać z Programu Szczepień Obowiązkowych?
Szczepienia to jedna z najlepiej przebadanych i najskuteczniejszych metod profilaktyki. Powszechne programy szczepień pozwoliły praktycznie wyeliminować część chorób (jak ospa prawdziwa) oraz znacząco ograniczyć ciężkie powikłania innych, np. krztuśca, odry czy ciężkich postaci gruźlicy.
Dzięki realizacji Programu Szczepień Ochronnych:
-
zmniejsza się ryzyko zachorowania na groźne choroby zakaźne u dzieci i dorosłych,
-
choroby, które mimo wszystko się pojawią, zwykle mają łagodniejszy przebieg,
-
rzadziej dochodzi do ciężkich powikłań (hospitalizacji, niepełnosprawności, zgonów),
-
chronimy także osoby z naszego otoczenia, które z różnych powodów nie mogą być zaszczepione (np. ciężko chorzy, z głęboką immunosupresją).
Jak realizujemy szczepienia w NZOZ Rozkopaczew?
W naszej przychodni:
-
wykonujemy wszystkie szczepienia obowiązkowe zgodnie z aktualnym Programem Szczepień Ochronnych,
-
prowadzimy szczepienia wyrównawcze u dzieci, które z różnych powodów nie otrzymały szczepionek w terminie,
-
pomagamy zaplanować szczepienia zalecane – wspólnie z lekarzem lub pielęgniarką ustalisz, które z nich są szczególnie wskazane w Twoim przypadku (wiek, choroby przewlekłe, wyjazdy zagraniczne, praca, ciąża),
-
udzielamy rzetelnych informacji o bezpieczeństwie i przeciwwskazaniach do szczepień.
Aktualny kalendarz szczepień (PSO na dany rok) jest dostępny w naszej rejestracji oraz na stronie internetowej Głównego Inspektora Sanitarnego. Jeśli masz pytania dotyczące szczepień swoich dzieci lub własnych – umów się na wizytę w poradni POZ. Razem przeanalizujemy Twój indywidualny plan szczepień.
